Bookoff Corp là một công ty khá có tiếng tại Nhật Bản, nhất là trong giới đồ cũ khi đã thành lập đến 832 cửa hàng đồ cũ trên toàn quốc. Thậm chí, công ty này còn mở rộng sang các thị trường Châu Á khác như chuỗi cửa hàng “Jalan Jalan Japan” tại Malaysia.

Câu chuyện của Bookoff Corp không hề cá biệt tại Nhật Bản. Số liệu của JRBJ cho thấy hơn 20 công ty của nước này đã mở ít nhất 62 cửa hàng mỗi doanh nghiệp tại 8 nước Đông Nam Á trong những năm gần đây để kinh doanh đồ cũ. Những cửa hàng này nhập khẩu gần 1 tỷ USD đồ cũ từ Nhật Bản để kinh doanh tại các nước khác. Đây là chưa kể một lượng lớn hàng second hand vận chuyển theo đường tiểu ngạch.

Rõ ràng, dù không bao giờ có thể thay thế được những ngành kinh doanh sản phẩm mới nhưng chất lượng Nhật Bản đã khiến ngành đồ cũ tại các thị trường Châu Á tăng trưởng mạnh trở thành một thị trường hàng tỷ USD.

Trên thực tế, danh tiếng của những món hàng cũ chất lượng cao như sản phẩm từ Nhật Bản đã bị ảnh hưởng trong những năm gần đây do các cuộc cách mạng công nghệ làm gia tăng năng suất, chu kỳ tiêu thụ sản phẩm bị rút ngắn cũng như sự thay đổi chóng mặt của ngành thời trang.

Vào thập niên 1950, ngành second hand của Nhật Bản bị ảnh hưởng dữ dội khi nền kinh tế tăng trưởng nóng, khiến người dân chuộng các mặt hàng mới hơn là đồ cũ. Đến khi thị trường xì hơi, người dân Nhật lại quay trở lại những tiệm bán đồ cũ nhằm tiết kiệm chi tiêu.

Chính điều này đã khiến những cửa hàng của Bookoff mở rộng và nâng cấp nhanh chóng, trở thành những cửa hiệu thời thượng không khác gì Walmart, Uniqlo… Hiện nay, ngành kinh doanh đồ cũ chiếm khoảng 4,36% tổng doanh số thị trường bán lẻ toàn quốc. Riêng trong mảng hàng xa xỉ, những món đồ cũ chiếm khoảng 10% tổng doanh số.

Năm 2015, Bookoff mua khoảng 489 triệu sản phẩm cũ từ người dân và bán ra khoảng 331 triệu trong số đó. Việc dân số Nhật Bản lão hóa nhanh chóng đang khiến nguồn cung của thị trường này ngày một lớn trong khi nhu cầu lại đi xuống. Bởi vậy, xu thế mở rộng ra thị trường nước ngoài với danh tiếng chất lượng Nhật Bản đang là hướng đi mới của nhiều công ty trong ngành hiện nay.

Đông Nam Á dường như là một lựa chọn lý tưởng cho các hãng kinh doanh đồ cũ Nhật Bản khi nền văn hóa không quá cách biệt cũng như danh tiếng vốn có của hàng Nhật tại những thị trường này. Với sự tăng trưởng ngày càng nhiều của tầng lớp trung lưu tại đây, nhu cầu đối với hàng cũ Nhật chắc chắn sẽ còn tăng tại Đông Nam Á.

Thậm chí khảo sát tại Singapore cho thấy dù có mức thu nhập 85.000 USD/người nhưng hơn 80% người dân nước này đã từng mua đồ second hand và 76% cho biết đã bán lại những món đồ mà họ không còn dùng đến.

Tại Malaysia, bình quân mỗi cửa hàng của Bookoff bán ra 15.000 sản phẩm quần áo nữ mỗi tháng trong khi khoảng 25% doanh số của cửa hàng đến từ các vật dụng trẻ em. Mặc dù rất nhiều sản phẩm trong số đó được sản xuất tại Trung Quốc nhưng chúng đã được qua sử dụng tại Nhật Bản và đối với khách hàng Malaysia thì như vậy đã là đủ tốt.

Tất nhiên, nói đến hàng cũ Nhật Bản thì không thể không nói đến những mặt hàng điện tử cũ nhập lậu từ Nhật Bản về các thị trường Đông Nam Á để kinh doanh. Ngày 15/6, chi cục hải quan cảng Sài Gòn phát hiện 3 container với 600 máy lạnh cũ từ Nhật Bản nhưng khai báo là ván gỗ. Ngày 4/7, Đội kiểm soát Hải quan chi cục TP.HCM đã phát hiện 2 container chứa 150 tủ lạnh cũ nhập vào cảng Cát Lái.

Rõ ràng, tiềm năng kinh doanh những mặt hàng đồ cũ của Nhật là rất lớn tại các thị trường Đông Nam Á và chính nhu cầu lớn đã kích thích nhiều hoạt động lậu, gây khó khăn cho các nhà quản lý.

Ngành xe hơi cũ của Nhật Bản cũng không chịu kém cạnh với khoảng 1,6 triệu chiếc ô tô cũ đã được xuất khẩu năm 2006 đến hàng loạt các thị trường như Anh, Mỹ, Thái Lan, Singapore, Nga…

Ngành kinh doanh trị giá 33 tỷ USD

Nói đến ngành công nghiệp đồ cũ thì không thể không nói đến mảng thời trang secondhand. Ngay từ giữa thế kỷ 19, việc mua bán quần áo cũ đã là hoạt động quan trọng trong nền kinh tế nhiều nước bởi tình trạng thiếu nguồn cung. Chỉ đến khi cuộc cách mạng công nghiệp làm tăng năng suất, mảng buôn bán quần áo cũ mới mất đi vị thế hoàng kim của mình.

Trong thời kỳ thực dân khi các cường quốc Phương Tây xâm chiếm nhiều thuộc địa, ngành kinh doanh quần áo cũ lại trỗi dậy khi thị trường Châu Âu thải loại hàng loạt sản phẩm đã sử dụng cho các thị trường thuộc địa.

Đến thời kỳ Thế chiến II, hàng second hand tiếp tục được sử dụng nhiều do tình hình sản xuất bị ảnh hưởng bởi chiến tranh.

Ngày nay, dù vị thế của ngành quần áo cũ đã không còn như xưa nhưng sự phát triển của thương mại điện tử cũng như ý thức về môi trường, sự bùng nổ của tầng lớp trung lưu tại các nước mới nổi đang khiến mảng kinh doanh này tiếp tục tăng trưởng mạnh.

Trong khoảng thập niên 1960-1970, những tổ chức từ thiện là những đoàn thể thống trị thị trường quần áo second hand nhưng đến thập niên 1980, các công ty như Bookoff bắt đầu xâm lấn mạnh mẽ và làm chủ thị trường này. Đặc biệt, nhiều công ty thậm chí chuyên kinh doanh những mặt hàng second hand xa xỉ nhằm đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ hàng cao cấp của một bộ phận người dân không có đủ tài chính.

Thị trường nhập khẩu chính những bộ quần áo cũ hiện nay là Châu Phi và Nam Á. Trong khoảng 1991-2004, doanh số của các mặt hàng second hand tại Châu Phi đã tăng 100%. Hiện các nước Châu Phi cận sa mạc Sahara là những quốc gia nhập khẩu nhiều quần áo cũ nhất với 25% tổng số trên toàn cầu. Những nước xuất khẩu nhiều đồ cũ nhất hiện nay là Mỹ, Anh, Đức, Nhật Bản.

Số liệu của hãng PrivCo cho thấy ngành kinh doanh quần áo cũ hiện có tổng giá trị 18 tỷ USD và có thể tăng trưởng 11% mỗi năm, qua đó đạt 33 tỷ USD vào năm 2021. Nếu tính riêng trong mảng bán quần áo cũ trực tuyến, tốc độ tăng trưởng thậm chí đạt 35%.

Nguyên nhân chính của sự tăng trưởng này là do các sản phẩm đồ cũ chất lượng khá ổn có mức giá rẻ hơn những mặt hàng mới. Báo cáo của hãng tư vấn Millward Brown cho thấy top 10 thương hiệu hàng xa xỉ như Prada, Gucci… đã mất 6% giá trị thương hiệu, tương đương 7 tỷ USD năm 2015 do ảnh hưởng một phần từ thị trường quần áo cũ.

Mặc dù bị hạn chế về diện tích, căn nhà này vẫn cung cấp đầy đủ tiện nghi sống cho cả một gia đình nhỏ. Khu vực bếp, bàn ăn, phòng khách cùng chung một không gian chung nhưng không hề bị trộn lẫn. Từng khu vực chức năng đều được phân chia một cách khéo léo và rất rõ ràng.

Được xây dựng tại Aurora (bang Oregon, Mỹ), ngôi nhà nhỏ mang hình dáng và phong cách thiết kế rất giống với những ngôi nhà tí hon của người Nhật bản.

Sở dĩ như vậy bởi chủ nhân thiết kế nó ông Chris Heininge – một người rất yêu những ngôi nhà nhỏ. Thời trẻ, Chris từng sống ở Nhật Bản, Hong Kong, Macau và Ấn Độ. Nhà của người dân ở những khu vực này thường được thiết kế đơn giản và thanh lịch.

Người đàn ông này chuyên đi xây nhà tí hon và hiện hoàn thành được nhiều công trình ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và bang Arizona.

Nhìn bề ngoài căn nhà rất nhỏ nhắn nhưng bên trong không ai nghĩ nó lại thoáng rộng và đầy đủ tiện nghi đến vậy. Ngay lối vào nhà là góc tiếp khách xinh xắn cạnh cửa sổ. bên dưới ghế sofa là những ngăn kéo trữ đồ thuận tiện.

Đối diện không gian tiếp khách là khu vực bếp và bàn ăn. Mắc dù chung một không gian nhưng mọi thứ trong nhà được sắp xếp một cách tính tế, khoa học và không hề bị xáo trộn.

Góc bếp nhỏ gọn gàng với hệ tủ kệ khép kín giúp không gian trở nên thoáng và không bị rối mắt. Mọi góc nhỏ trong nhà đều được tận dụng một cách tối đa có thể để đụng đồ.

Cạnh bếp là khu vực vệ sinh và nhà tắm. Nơi đây tuy nhỏ nhưng rất thoáng sáng và sạch sẽ nhờ ô cửa sổ lớn.

Dù nhỏ nhưng gia chủ vẫn có thể thư giãn thoải mái trong bồn tắm có view nhìn ra bên ngoài tuyệt đẹp.

Chiếc cầu thang nhỏ dẫn lên gác xep được thiết kế vô cùng tinh tế và đẹp mắt. Mỗi bậc cầu thang là những ngăn kéo chứa đồ lý tưởng. Đặc biệt nơi đây còn được tô điểm bắt mắt bởi một cửa sổ tròn.

Không gian nghỉ ngơi thoáng đẹp và thoải mái cho chủ nhà.

Theo trí thức trẻ

Đến tháng 11 năm ngoái, cuối cùng thì Hirotaka Yokota cũng cảm thấy không thể chịu đựng thêm được nữa.

Ông nói với Yamato Transport rằng các lái xe của mình sẽ không đi giao hàng nữa. Họ bị công ty chuyển phát lớn nhất Nhật Bản vắt kiệt sức với khối lượng đơn hàng từ những nhà bán lẻ trực tuyến như Amazon tăng vọt trong khi có thể kiếm được công việc có lương cao hơn mà không phải chịu đựng những ca làm việc kéo dài tới 15 tiếng.

“Ngày càng có nhiều nhà thầu phụ đưa ra những cuộc đối thoại kiểu đó”, Yokota – người đang điều hành Artpla Ltd., công ty chuyển phát từng làm nhà thầu phụ cho Yamato nói. “Yamato đang bị mất hết đối tác và giờ phải phụ thuộc vào nhân công của chính họ. Mọi thứ khá tồi tệ”.

Thế nhưng động thái tiếp theo của Yamato đã khiến Yokota và nhiều người khác phải ngạc nhiên. Tháng 4 vừa qua, lần đầu tiên trong 27 năm, Yamato thông báo bắt đầu từ tháng 10 sẽ tăng giá cước cơ bản áp dụng cho các khách hàng cá nhân. Công ty có trụ sở ở Tokyo cũng bắt đầu đàm phán với Amazon Nhật Bản và các khách hàng lớn khác.

Một số người nhìn nhận động thái nói trên là 1 dấu hiệu cho thấy Abenomics – bộ chính sách kinh tế mà Thủ tướng Shinzo Abe đang triển khai để kéo nền kinh tế khỏi tình trạng giảm phát đã kéo dài mấy thập kỷ – đang tỏ ra hiệu quả. Với tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 2,8%, thấp nhất kể từ 1994, cuối cùng thì tiền lương cũng phải tăng lên khi nguồn cung lao động khan hiếm. Đây cũng chính là chu kỳ mà Thống đốc NHTW Nhật Bản Haruhiko Kuroda mong muốn: giá tăng đẩy tiền lương tăng, từ đó giúp tăng chi tiêu.

Nhưng cũng có một lập luận khác: trường hợp của Yamato phản ánh rõ nét một vấn đề đang kéo Abenomics tụt lùi. Sở dĩ Yamato phải giữ nguyên giá cước trong thời gian dài như vậy là bởi vì nó đang vướng vào một cuộc cạnh tranh rất khốc liệt, khiến tăng giá không phải là một lựa chọn khôn ngoan. Nhưng lựa chọn không tăng giá chỉ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn và cuối cùng Yamato đã phải từ bỏ cách tiếp cận này.

“Trước đây, cuộc chiến là về thị phần. Chúng tôi chấp nhận mức giá thấp để giành thị phần. Còn tình hình hiện tại đã khác”, Hideo Murata – người phụ trách mảng PR của Japan Pos, công ty chuyển phát lớn thứ 3 Nhật Bản với thị phần 14% – nói.

Tuy nhiên Yasuharu Kosuge, lãnh đạo của Yamato, không đồng tình với ý tưởng này. Theo ông, Yamato không tập trung vào việc giành thị phần, đồng thời điều kiện làm việc ở Yamato thuộc hàng tốt nhất trong ngành logistics. Công ty cũng đã đưa ra một vài giải pháp, như dành 19 tỷ yên đền bù cho khoảng 47.000 nhân viên chưa được nhận tiền làm thêm giờ trong 2 năm trước.

Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3 vừa qua, 60.000 lái xe của Yamato cùng với đội ngũ nhân viên từ nhà thầu phụ đã vận chuyển 1,8 tỷ kiện hàng. Những nhân viên mặc bộ đồng phục xám trắng và đội chiếc mũ lưỡi trai màu xanh in logo hình con mèo đen đang tha con đã trở nên quen thuộc với người dân Nhật Bản. Nhân viên của Yamato cũng trở thành biểu tượng về sự chăm chỉ của người Nhật Bản.

Các công ty chuyển phát ở Nhật Bản cung cấp những dịch vụ có chất lượng tốt mà bạn khó có thể tìm thấy ở nơi nào khác trên thế giới. Thời gian giao hàng có thể xê dịch 2 giờ, nếu người nhận không ở nhà, người giao sẽ để lại số điện thoại di động và cố gắng trực tiếp giao lại hàng bởi người Nhật muốn tự tay ký nhận thay vì để hàng ở trước cửa nhà như phương Tây.

Thực trạng lương thấp và tính chất công việc vất vả khiến các công ty như Yamato gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển dụng. Lái xe tải nhỏ kiếm được khoảng 3,9 triệu yên mỗi năm, thấp hơn khoảng 20% so với mức trung bình ngành trong khi họ làm việc trung bình 2.580 giờ mỗi năm so với mức 2.124 giờ trung bình tất cả các ngành.

Dù chi phí tiền lương khá thấp và ghi nhận doanh thu năm ngoái tăng 20% so với năm 2008, lợi nhuận của Yamato lại sụt giảm.

Yamato vẫn có những lựa chọn để tăng năng suất, ví dụ như lập các hộp giao hàng ở các bến tàu và trường đại học để khách có thể lấy hàng trên đường về nhà. Pháp luật Nhật không quy định để hàng trước cửa nhà khách là phạm pháp, nhưng về mặt truyền thống văn hóa thì điều đó không nên xảy ra.

Yamato cũng đang thử nghiệm thiết bị không người lái sẽ dừng lại trước cửa nhà khách vào đúng thời gian hẹn trước. Người nhận sẽ tự ra nhận hàng. Tuy nhiên, Ryota Himeno, chuyên gia phân tích tại Citigroup, nhận định khó có thể chắc chắn rằng những biện pháp này có thể giúp Yamato tăng lợi nhuận.

Về phần mình, Yokota chia sẻ sửa chữa những vấn đề của ngành logistic Nhật Bản nằm ngoài khả năng của bản thân. Ông đang thử nghiệm những cách quảng cáo khác để thu hút người lao động. Nhưng dù sao thì cũng đã có một tín hiệu tốt xuất hiện: Yamato vừa liên lạc lại với Yokota, vài tháng sau khi hai bên ngừng hợp tác.

“Họ đưa ra một vài điều khoản khá tốt mà trước đây tôi chưa từng tưởng tượng ra”, ông nói.

Theo trí thức trẻ

Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, tính chung trong 6 tháng năm 2017, tổng vốn FDI đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn, mua cổ phần là 19,22 tỷ USD, tăng 54,8% so với cùng kỳ năm 2016.

Trong số 94 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam, Nhật Bản dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 5,08 tỷ USD, chiếm 26,45% tổng vốn đầu tư. Trước đó, Nhật Bản từng có một thời gian dài để mất ngôi vị quán quân vào tay Hàn Quốc.

Dự án lớn nhất mà nhà đầu tư Nhật Bản rót vốn vào Việt Nam nửa đầu năm 2017 là dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2 với tổng vốn đầu tư 2,793 tỷ USD tại Thanh Hóa.